راه هست ـ12، ظرفیت درآمد هنگفت ایران از عبور کالا، ایران جایگزین بهتری برای کانال سوئز دارد - وبلاگ فوتوسل

به گزارش وبلاگ فوتوسل، صندلی راهبردی ایران میان آسیا و اروپا، این فرصت را به کشور می دهد که با تکمیل مسیرهای ناتمام ریلی و جاده ای، از عبور و انتقال کالا از خطوط ریلی و جاده ای خود درآمد سرشاری کسب کند.

به گزارش گروه اقصاد بین الملل فارس، گاهی بعضی از حوادث در جهان می تواند تنگری باشد تا به فکر استفاده از موقعیت های راهبردی موجود در کشور که به دست فراموشی سپرده ایم یا سال ها در به انتها رساندن آنها تعلل نموده ایم، بیفتیم و برای بهره بردن از آنها کوشش کنیم.

چهارم فروردین ماه 1400 برابر با 24 مارس 2021، یک کشتی غول پیکر در کانال سوئز مصر گیر افتاد و سبب مسدود شدن آن و ایجاد ترافیک دریایی شدیدی شد.

کشتی غول پیکر پانامایی اور گیون (Ever Given)، در بحبوحه مذاکرات در خصوص پروژه های حمل و نقل تجاری جایگزین، سبب شد تا در خصوص آینده کانال سوئز گزارش هایی منتشر گردد.

پایگاه خبری المانیتور نوشت، با این اتفاق، روسیه و ایران خواهان یافتن راستاهای جایگزین حمل و نقل دریایی شدند.

مقامات کانال سوئز پس از کوشش حدود یک هفته ای، کانال را در 29 مارس بازگشایی کردند و به دنبال آن، ترافیک دریایی از سر گرفته شد.

ایران جایگزین بهتری برای کانال سوئز دارد

ایران، روسیه و هند در شهریور ماه 1379 در سن پترزبورگ، توافقنامه موسوم به موافقتنامه احداث راه گذر حمل و نقل بین المللی شمال-جنوب امضا کردند.

راه گذر بین المللی شمال جنوب

این راستا بسیار به لحاظ مدت زمان و مسافت سفر بسیار با صرفه تر از کانال سوئز است.

ایران می تواند از این گزینه پیش روی خود که به مراتب بهتر است، استفاده کند و راستای با منافع بیشتر به جهان عرضه نماید.

همچنین این امکان برای کشور فراهم بود تا با یک برنامه ریزی منسجم از این حادثه در کوتاه مدت، بی بهره نماند.

بطوریکه به گفته بعضی کارشناسان، در حادثه سوئز، ایران می توانست با یک برنامه ویژه برای عبور بار کشتی های معطل مانده در دریای سرخ از داخل خاک کشور و تسهیل فرایند های گمرکی و بندری، حجم گسترده ای از بارهای بین المللی را در مدت زمان کوتاهی از خاک کشور عبور دهد و درآمد شایانی کسب گردد.

راه گذر حمل و نقل بین المللی شمال-جنوب

راه گذر بین المللی شمال-جنوب از راستاهای راهبردی در نیم کره شرقی جهان است.

این راه گذر ارتباط ترانزیتی کشورهای شمال اروپا و روسیه به وسیله ایران و دریای خزر به کشورهای حوزه اقیانوس هند، خلیج فارس و جنوب آسیا را برقرار می نماید.

در عین حال، پس از متصل شدن خلیج عمان و بندر چابهار در ساحل شرقی دریای مکران به این راه گذر، این بندر، نقش مهمی در انتقال کالا به شرق ایران و همسایه های شرقی کشور و آسیا میانه بازی خواهد نمود.

اگر تمامی زنجیره راستاهای این راه گذر تکمیل گردد، انتقال بار از بندر بمبئی به مسکو، تقریبا یک ماه زمان می برد؛ این درحالی است که در انتقال کالا در راستا مشابه به وسیله دریای بالتیک، هزینه حمل و نقل 20 درصد افزایش خواهد داشت.

اگر تمامی زنجیره راستاهای این راه گذر تکمیل گردد، انتقال بار از بندر بمبئی به مسکو، تقریبا یک ماه زمان می برد؛ این درحالی است که در انتقال کالا در راستا مشابه به وسیله دریای بالتیک، هزینه حمل و نقل 20 درصد افزایش خواهد داشت.

موافقتنامه احداث این راه گذر بین المللی شمال-جنوب در شهریور ماه 1379 در سن پترزبورگ میان کشورهای ایران، روسیه و هند به امضای وزرای حمل و نقل سه کشور رسید.

در صورت احداث و تکمیل این راه گذر، مدت زمان و مسافت این راستا تجاری میان آسیا و اروپا تا 40 درصد کاهش میابد مدت زمان سفر تا 20 روز و هزینه ها تا 30 درصد کاهش میابد که در نتیجه گزینه ای برتر برای جایگزینی کانال سوئز در ترانزیت به شمار می رود.

ظرفیت درآمد هنگفت ایران از عبور و انتقال کالا از خطوط ریلی و جاده ای

ایران به لحاظ راهبری، ژئوپلتیک و ژئواکونومیک همیشه در جهان مورد توجه بوده است. در سال های اخیر، موقعیت مناسب ریلی و جاده ای و دسترسی ایران به سواحل طولانی در خلیج فارس، دریای عمان، دریای مکران، سواحل دریای خزر بسیار مورد توجه تولیدنمایندگان عظیم مالی جهان قرار گرفته است.

اگر بعضی راستاهای ناتمام ریلی و جاده ای ایران تکمیل گردد، کشور می تواند از عبور و انتقال کالا از خطوط ریلی و جاده ای خود درآمد سرشاری کسب کند.

به همین دلیل، کاظم جلالی، سفیر ایران در روسیه نیز در حساب فیس بوک خود در 27 مارس، پس از حادثه کانال سوئز، خواهان فعال کردن راه گذر بین المللی جایگزین برای کانال سوئز یعنی راه گذر حمل و نقل بین المللی شمال-جنوب شد و آن را راستای با خطرات پایین توصیف کرد.

سفیر ایران در روسیه

سفیر ایران نوشت: با توجه به مسدود شدن کانال سوئز در چند روز اخیر و خسارت روزانه 9 میلیارد دلاری به اقتصاد جهان، ضرورت تسریع در تکمیل زیرساخت ها و فعال سازی کریدور شمال - جنوب به عنوان جایگزین راستا کانال سوئز ، بیش از گذشته دارای اهمیت شد.

اتفاق اخیر نمایانگر آن ست که با توجه به عبور سالانه بیش از یک میلیارد تن کالا از راستا کانال سوئز باید راستا جایگزین و کم ریسک تری را در نظر داشت و کریدور شمال- جنوب با برخورداری از کاهش مدت زمان سفر تا 20 روز و صرفه جویی در هزینه ها تا 30 درصد گزینه برتر می باشد.

اذعان روسیه به ضرورت راه گذر شمال-جنوب

سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه هم معتقد است مسدود شدن کانال سوئز تهدیدی برای تجارت جهانی بود.

وی تاکید نمود این حادثه اهمیت راستاهای جایگزین مانند راستای که روسیه و هند را به وسیله ایران به هم متصل می نماید، نشان داد.

راه گذر بین المللی شمال-جنوب

این مقام روس خاطر نشان کرد: این راه تجاری چند ملیتی که به صورت رسمی راه گذر بین المللی حمل و نقل شمال ـ جنوب شناخته می گردد، از اصلی ترین پروژه های زیرساختی منطقه است.

وزیر امور خارجه روسیه اذعان کرد با توجه به اینکه مسدود شدن کانال سوئز، احتیاج برای یک راستا زمینی حمل و نقل قابل اطمینان را افزایش داده است، انجام چنین پروژه هایی در شرایط فعلی، کاملاً لازم است.

روس ها بیکار نماندند

البته روس ها هم در مدت بیکار نبودند و با استفاده از شرایطی که بر سر حادثه کانال سوئز پیش آمد، کوشش می نمایند تا راستا دریایی شمال خود را تبلیغ نمایند.

مسکو تایمز در 26 مارس نوشت، کرملین امید دارد تا مسدود شدن کانال سوئز در مصر را به یک منفعت طولانی مدت تبدیل کند.

شرکت دولتی روسی Rosatomflot در 26 مارس، مدعی شد در شرایطی که آب شدن سریع یخ های قطب شمال، عبور کشتی ها را بسیار آسان می نماید، روسیه از قدرتمندترین یخ شکن های هسته ای برای بهبود دسترسی به ترافیک دریایی در دریای شمال استفاده می نماید.

البته بعضی از کارشناسان معتقدند که پروژه دریای شمال روسیه در مقایسه با کانال سوئز دارای مشکلاتی است از جمله اینکه بیشتر سال پوشیده از برف است و کشتیرانی در برف خطرات خود را دارد و همچنین به کشتی هایی با ماهیت و قابلیت های ویژه احتیاج دارد.

از این رو این پروژه به هیچ اندازه ایی رقیب قوی برای کانال سوئز به شمار نمی رود و اگر رقیبی برای این کانال باشد، رقیبی فصلی و ضعیف است.

اما رسانه های روسیه، راستا دریایی قطب شمال را تنها گزینه این کشور برای جایگزینی کانال سوئز نمی دانند.

در این میان، اولگ دریپاسکا، تاجر و میلیاردر روسی به راشاتودی گفته است، روسیه گزینه های متعددی دارد که می تواند به راحتی جایگزین مناسبی برای کانال سوئز گردد، از جمله راه آهن این کشور است.

وی شرح داد چین میزان کالاهای حمل شده به وسیله راه آهن روسیه و آسیا را در 2 ماه نخست امسال 2 برابر نموده است زیرا بالا رفتن قیمت ها و تحویل طولانی مدت به وسیله دریا، پکن را مجبور به افزایش حمل و نقل ریلی نموده است.

دریپاسکا تاکید نمود: انسداد کانال سوئز باید جامعه بین المللی را ترغیب کند که به سرعت حمل و نقل ریلی از آسیا به اروپا را توسعه دهد.

تاثیرات مسدودی کانال سوئز بر جهان

از نخستین تاثیراتی که مسدودی کانال سوئز داشت، دو برابر شدن نرخ کرایه کشتی بود و نرخ کرایه کشتی های کوچک افزایش بیشتری را ثبت کرد و از آنجایی که انتظار می رفت، کالاها با تاخیر به مقصد برسند، قیمت بیشتر کالاهای اساسی به شدت افزایش یافت.

گزارش ها از آسیب 5 تا 10 میلیارد دلاری به تجارت جهانی، به ازای هر یک هفته تاخیر در رسیدن محموله ها خبر می داد.

به گفته مقامات کانال سوئز، هر روز مسدودی این کانال، 13 تا 14 میلیون دلار از درآمد آن کاسته و برایش هزینه داشته است.

بعضی از کشتی ها نیز راستا خود را تغییر دادند تا پشت ترافیک سوئز نمانند و مجبور شدند آفریقا را دور بزنند و 9650 کیلومتر به راستا خود اضافه نمایند.

این درحالی است که گفته می گردد، ترافیکی که طی یک هفته در پشت این کانال ایجاد شد، تاثیراتی بر شرایط حمل و نقل دریایی جهان داشته که تا سال 2022 عادی نخواهد شد.

به همین دلیل، استاد دانشگاه علوم اجتماعی سنگاپور شرح داد: کانال سوئز از سیستم کاروانی برای سازماندهی ترافیک دریایی به سمت شمال و جنوب استفاده می نماید.

این کارشناس تاکید نمود: اگر بخواهیم واقع بینانه صحبت کنیم، می توانیم پیش بینی کنیم تأثیر این حادثه تا نیمه دوم سال 2021 و حتی تا سال 2022 ادامه خواهد یابد.

همین اثرات و وجود تنها یک راستا برای حمل و نقل کالا در جهان، نشان از وجود یک پتانسیل دارد که ایران با دارا بودن شرایط بالقوه راهبردی می تواند از بهره کافی ببرد.

بعضی کشتی های تجاری گرفتار شده در کانال سوئز به دنبال راستاهای دیگری هستند.

منابع:

[1] https://www.al-monitor.com/originals/2021/04/russia-iran-propose-alternative-maritime-routes-amid-suez-canal-blockage

[2] https://ir.sputniknews.com/iran/202103297674558-%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85-%D8%AC%D9%84%D8%A7%D9%84%DB%8C-%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D9%88%D8%B1-%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84-%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8-%D9%85%DB%8C%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AF-%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%84-%D8%B3%D9%88%D8%A6%D8%B2-%D8%B4%D9%88%D8%AF/

[3] https://www.rt.com/business/520050-suez-alternative-russia-railways/

[4] https://tass.com/economy/1270877

[5] https://www.rt.com/business/519245-suez-canal-russia-northern-sea-route/

[6] https://www.rt.com/business/520905-russia-india-suez-alternative/

[7] https://www.themoscowtimes.com/

[8] http://fna.ir/nd8c

[9] http://fna.ir/n5ly

[10] http://fna.ir/lnmv